Përpara Samitit të Ballkanit Perëndimor, i cili fillon sot në Trieste, EWB ka intervistuar Përfaqësuesen e Lartë të Bashkimit Evropian për Punë të Jashtme dhe Siguri dhe nënkryetare e Komisionit Evropian, Federica Mogherini. Aty është  folur për Procesin e Berlinit, planet e BE për Ballkanin, për marrëdhëniet rajonale dhe për gjendjen e demokracisë në Ballkanin Perëndimor, transmeton arbresh.info.

Ballkani Perëndimor Evropian: Procesi i Berlinit do të ketë takimin e katërt të nivelit të lartë këtë vit në Trieste. Si kontribuon BE-ja në këtë proces?

Federica Mogherini: Qëllimi i Procesit të Berlinit është të sjellë Ballkanin Perëndimor brenda Bashkimit Evropian. Dhe ky është qëllimi i njëjtë që ne kemi ndjekur që nga dita jonë e parë në detyrë, nëpërmjet diplomacisë, nëpërmjet investimeve, përmes bashkëpunimit në të gjitha çështjet nga siguria deri te emigracioni. Samiti i Triestes nuk është një vend i vetëm, por një pjesë e rëndësishme e angazhimit tonë më të gjerë me rajonin. Ky angazhim kohët e fundit ka çuar në fillimin e një faze të re në dialogun midis Beogradit dhe Prishtinës, aplikimit boshnjak për anëtarësim në BE, për reforma të rëndësishme në Ballkanin Perëndimor Gjashtë. Bashkimi Evropian është partneri më i fortë i popullit të Ballkanit, ndërsa ata punojnë për paqe, rritje dhe demokraci në vendet e tyre.

EWB: Disa analistë politikë po thonë se Procesi i Berlinit është vetëm një zëvendësim për zgjerimin e BE. A është kjo e vërtetë apo është një proces plotësues me pranimin në BE?

FM: Procesi i Berlinit synon të shoqërojë rrugën e Ballkanit drejt Bashkimit Evropian. Nuk është një zëvendësues, jo një konkurrent, por përkundrazi një lehtësues i punës sonë të përbashkët. Bashkimi Evropian nuk do të jetë kurrë i plotë pa Ballkanin Perëndimor. Rajoni është në zemër të Evropës. Popujt e Ballkanit Perëndimor ndajnë dhe kontribuojnë në kulturën, historinë dhe ekonominë evropiane. Ky rajon është pjesë e Evropës dhe gjithashtu do të jetë pjesë e Bashkimit Evropian – pa dyshime për këtë.

EWB: Ministri i Jashtëm gjerman njoftoi programin “Berlin Plus” për Ballkanin Perëndimor. Cilat janë pritjet tuaja për këtë program?

FM: Nisma e çdo shteti anëtar që mbështet rrugën e rajonit drejt Bashkimit Evropian është e mirëpritur. Gjithmonë them që Bashkimi Evropian nuk ka nevojë të flasë me vetëm një zë: diversiteti ynë dhe shumëllojshmëria e mjeteve që mund të mobilizohen, na bën një lojtar shumë më të fortë. Ajo që me të vërtetë ka rëndësi është se të gjitha “zërat” këndojnë të njëjtën këngë, dhe të gjitha nismat ndjekin të njëjtin qëllim. Berlin Plus është pjesë e aksionit tonë të përbashkët drejt Ballkanit: përqendrimi i saj në konkurrencën, integrimin dhe inovacionin është në përputhje të plotë me punën që po bëjmë dhe me atë që do të diskutojmë në Trieste.

EWB: Mund të dëgjohet nga palë të ndryshme evropiane se Ballkani Perëndimor është një nga prioritetet e BE. Sa e lartë është axhenda e BE-së në rajon?

FM: Asnjë ditë nuk kalon pa vepruar në Ballkan ose duke folur me udhëheqësit rajonalë. Të hënën e kaluar ne organizuam Këshillin e Stabilizim Asociimit me Bosnjen. Aleksandar Vuçiq dhe Hashim Thaçi ishin javën e kaluar në Bruksel. Këtë vit unë kam udhëtuar për në të gjitha kryeqytetet rajonale, dhe u takova me udhëheqës të Ballkanit, herë të panumërta. Marsin e kaluar, Këshilli Europian riafirmoi mbështetjen e saj të qartë për rrugën e rajonit drejt Bashkimit Evropian. Ne do të vazhdojmë të jemi partneri më i fuqishëm i rajonit – sepse ne besojmë në perspektivën e Ballkanit në BE dhe sepse kemi nevojë për bashkëpunimin tonë për të adresuar nevojat e qytetarëve tanë, nga siguria në rritjen ekonomike.

EWB: Ekziston një studim i Grupit Këshillimor të Politikave të Ballkanit në Evropë, i cili argumenton se qasja e BE-së ndaj Ballkanit Perëndimor është “stabilitokracia”, që do të thotë se BE vlerëson stabilitetin mbi demokracinë në rajon. Si komentoni këto pretendime?

FM: Nuk ka stabilitet pa demokraci dhe demokraci të fortë. Promovimi i qeverisjes së mirë dhe respektimi i sundimit të ligjit janë thelbi i angazhimit tonë të përditshëm me partnerët tanë në Ballkan. Puna jonë për gjyqësorin efektiv është një kontribut për cilësinë e demokracisë, si dhe për stabilitetin rajonal. Ndërmjetësimi ynë për të adresuar krizën politike ka të bëjë me punën e demokracisë, si dhe me stabilitetin rajonal. Ne e kuptojmë se integrimi evropian është një çështje për të gjithë shoqërinë, jo vetëm udhëheqjen e saj. Për këtë arsye, në të gjithë rajonin, ne punojmë drejtpërdrejt me qytetarët, institucionet, shoqërinë civile, komunitetin e biznesit dhe jo vetëm me qeveritë. Gjithkush ka një rol në këtë proces.

EWB: Vendet e Ballkanit Perëndimor janë në nivele të ndryshme të procesit të pranimit. A prisni që vendet e rajonit të bashkohen në Bashkimin Evropian së bashku ose veçmas nën parimin e garës?

FM: Ritmi i reformave varet nga çdo kapital dhe çdo udhëheqje. Kriteret e pranimit janë të njëjta për të gjithë, nuk ka shkurtesa. Dera jonë është gjithnjë e hapur: secili vend nga Ballkani Perëndimor duhet të kalojë vijën dhe të hyjë. Në të njëjtën kohë, ekziston një lidhje e qartë mes bashkëpunimit rajonal në Ballkanin Perëndimor dhe rrugës së tyre drejt Bashkimit Evropian. Bashkëpunimi rajonal e bën secilin vend prej Ballkanit Perëndimor më të fortë: është në interesin e qytetarëve të tyre dhe vetëm kështu mund t’i afrohet më afër Unionit.

EWB: Hashim Thaçi ka thënë se priste që dialogu Beograd-Prishtinë të përfundojë së shpejti dhe se do të ketë një marrëveshje historike midis Serbisë dhe Kosovës. Si e shihni të ardhmen e dialogut?

FM: Unë jam optimist nga natyra: një dozë e mirë optimizmi dhe vendosmëria mund të përfitojë vetëm dialogu. Javën e kaluar, kur u takova me presidentët Vuçiç dhe Thaçi në Bruksel, të gjithë u pajtuam të fillojmë një fazë të re në dialogun midis Beogradit dhe Prishtinës, drejt një normalizimi të plotë të marrëdhënieve. Dhe të gjithë u pajtuam me rëndësinë për të zbatuar pa vonesë marrëveshjet e arritura në dialog. Ky ishte një vit shumë intensiv për marrëdhëniet midis Beogradit dhe Prishtinës: vetëm disa muaj më parë situata ishte e tensionuar, por sot ne përballemi me një mundësi të re dhe të pashembullt për pajtim. Kur ka vullnet politik për të ecur përpara, ka edhe vend për optimizëm.

EWB: Mediat serbe kanë thënë se presidenti serb Aleksandar Vuçiç ju ka kërkuar një datë të saktë të pranimit të Serbisë në BE. Cila është përgjigjja juaj?

FM: Serbia ka arritur rezultate të mëdha në vitet e fundit, pas hapjes së 10 kapitujve negociues dhe mbylljes së dy përkohësisht: reformat po paguajnë, para së gjithash për qytetarët e Serbisë. Presidenti Vuçiç e din, si dhe të gjithë udhëheqësit rajonalë, se është në masë të madhe në dorë të Serbisë që të vendosë datën për anëtarësim në Bashkimin Evropian. Anëtarësimi do të vijë me reforma dhe me normalizimin e lidhjeve me Kosovën. Dyja palët duam që Serbia të bashkohet me Bashkimin Evropian. Udhëheqja serbe është ambicioze, dhe po kështu jemi edhe ne.

EWB: Brukseli shpesh vlerëson reformat në rajon. Megjithatë, një numër treguesish tregojnë se standardet demokratike në vendet e Ballkanit Perëndimor kanë një tendencë rënëse. Pse ka një përshtypje se Brukseli po bënë një sy qorr mbi këto çështje?

FM: I gjithë rajoni ka arritur përparim që ishte e pamendueshme vetëm disa vjet më parë. Unë kurrë nuk do të strukuroj të them se puna nuk është ende e plotë – ajo duhet të vazhdojë dhe reformat duhet të japin më shumë. Por gjithmonë do të festoj çdo hap në drejtimin e duhur, çdo reformë që e bën udhëheqjen politike më të përgjegjshme, që lufton korrupsionin, që e bën gjyqësorin më efikas dhe transparent. Janë qytetarët, veçanërisht të rinjtë, të cilët duhet të shohin përfitime reale, praktike. Kjo është përgjegjësia e udhëheqësve në rajon dhe duhet të jetë mbi çdo axhendë tjetër.

/arbresh.info/